De Koekenfabriek – Honderd jaar lijnolie uit Oudewater

Otto Beaujon

De Koekenfabriek is een geschiedenis van ondernemers: drie generaties Verloop en een generatie Brinkers. De fabriek maakte plantaardige olie en veevoer en heeft precies honderd jaar bestaan: van 1880 tot 1980.

Het bedrijf is gedurende die eeuw steeds de grootste werkgever van Oudewater geweest, en was daarmee een onlosmakelijk onderdeel van de stad. In 1956 verkocht Herman Verloop de Oudewaterse Koekenfabriek aan Brinkers Margarinefabrieken in Zoetermeer. In technisch opzicht was de olieslagerij in Oudewater een bedrijf dat met zijn tijd meeging en zijn aandeel leverde in de ontwikkeling van betere extractiemethoden.

Bij de oprichting in 1880 gold het als de grootste oliefabriek van Nederland, dat in die periode meer dan vierhonderd oliemolens en -fabrieken telde. Anno 2014 zijn het er nog zeven. In 1980 sloot Brinkers de fabriek in Oudewater: de landen die de grondstoffen leverden, gingen er zelf olie uit persen en maakten de import bij ons duurder.

Uiteindelijk was dat laatste de reden waarom een op zich moderne fabriek na honderd jaar niet meer kostendekkend kon werken en haar deuren moest sluiten.

De Koekenfabriek is een historisch en industrieel-archeologisch document over een onderneming, een stad en een bedrijfstak van weleer.